Verslag startoverleg handreiking aanpak lichthinder

In 2011 wordt vervolg gegeven aan de regionale lichtvisie, namelijk het opstellen van een Handreiking aanpak lichthinder.

In het kader van de regionale duurzaamheidsagenda is overleg met de contactpersonen lichthinder van de gemeenten in de regio gevoerd. Doel van het overleg is om overeenstemming over de inhoud van een lichtbeleid of handreiking voor de aanpak van lichthinder in de leefomgeving te krijgen. Navolgend is een uiteenzetting van de besproken punten weergegeven.

Handreiking aanpak lichthinder in de leefomgeving

In het kader van verminderde regeldruk van de overheid is door het algemeen bestuur van het RMB aangegeven een meerwaarde te zien in een handreiking lichthinder in plaats van vast te stellen lichtbeleid. Vanuit de werkgroep is deze wens ook naar voren gekomen. Gezien het beperkt aantal situaties die met bestaande middelen (zoals de richtlijnen van de NSVV) niet zijn aan te pakken, ligt het niet voor de hand het instrument beleid in te zetten.

De behoefte is uitgesproken, met name vanuit de onbekendheid met dergelijke middelen, om een inventarisatie van de mogelijkheden voor de aanpak van lichthinder te maken. Afgesproken is om een concrete handreiking te maken hoe in bepaalde situaties de bestaande middelen ingezet kunnen worden.

Vraagstukken

In het overleg zijn de navolgend beschreven vraagstukken naar voren gekomen. De handreiking dient hier op in te gaan.

NSVV richtlijnen
De NSVV richtlijnen geven grenswaarden voor de maximaal toegestane lichthoeveelheid in bepaalde situaties. Dit geldt voor bronnen als sportvelden, reclameverlichting, aanlichten van gebouwen, terreinverlichting, enzovoorts. In de richtlijnen is een gebiedsgerichte aanpak opgenomen. In zones waar weinig verlichting aanwezig is, zoals natuurgebieden, gelden strenge grenswaarden. In stedelijke gebieden waar activiteiten in de avond en nacht plaatsvinden, gelden soepelere normen. De grenswaarden in de
richtlijnen zijn voor verlichtingssterkte (lichtinval), lichtsterkte (heldere armaturen), luminanties (helderheid van oppervlakken) en opwaartse lichthoeveelheid.

Onlangs is deel 5 van de richtlijn uitgekomen, die over de openbare verlichting gaat. Waar de NPR-richtlijn Openbare verlichting met name ingaat op de kwaliteit van het te verlichten gedeelte, gaat de NSVV-richtlijn in op ongewenste neveneffecten hiervan. Denk hierbij aan hoge lichtniveaus bij omwonenden.
De richtlijnen zijn te bestellen via de website van http://www.nsvv.nl.

Bestemmingsplan
Bij het projecteren van woningen in het verlengde van een T-splitsing kan lichthinder optreden vanwege koplampen van auto’s die direct naar binnen schijnen. In het bestemmingsplan kan dit bijvoorbeeld gereguleerd worden door hier geen bouwblok te projecteren. Een andere mogelijkheid is om een eenrichtingsweg te maken.

Reclame van bedrijven
Mogen in het kader van WABO maatwerkvoorschriften opgesteld worden voor bijvoorbeeld de luminantie van reclame? In de handreiking wordt ingegaan op het stellen van maatwerkvoorschriften voor lichthinder.

Gelijkheid aanpak van bedrijven en bij particulieren
Omdat bedrijven eerder in aanraking komen met milieuwetgeving, is het mogelijk onrechtvaardig om lichtbronnen bij particulieren toe te staan. Denk hierbij aan skybeamers of verlichting van de tuin.

Aanpak skybeamers

Op basis van welke klachten is het verbieden van skybeamers nodig en hoe wordt dit vastgelegd? De skybeamers worden door bewoners niet mooi of onwenselijk gevonden, want geassocieerd met een disco of andere uitgaansgelegenheid. Piloten kunnen worden gehinderd en ook het wegverkeer raakt afgeleid. Dit heeft zelfs tot verkeersongelukken geleid. Middels de APV of maatwerkvoorschrift kan een verbod worden opgelegd.

Juridische risico’s

Als gekozen wordt voor een bepaalde aanpak, zoals het opstellen van maatwerkvoorschriften of APV aanpassen of het toepassen van de NSVV-richtlijnen, wat is dan het afbreukrisico? In de handreiking wordt hierop ingegaan. Ook wordt ingegaan op wat belangrijke afwegingscriteria zijn voor het al dan niet toepassen van de middelen. Als voorbeeld: voor een jarenlange bestaande situatie, waarbij maatregelen om te voldoen aan de grenswaarden erg duur zijn, afwijken van de grenswaarden.

Handhaafbaarheid van grenswaarden
Hoe kunnen situaties waarvoor bijvoorbeeld geen milieuvergunning nodig is, worden gehandhaafd. Denk hierbij aan reclame aan lichtmasten of bronnen bij particulieren of kleine bedrijven.

Gezondheid
Welke gezondheidseffecten zijn te verwachten bij lichthinder in de leefomgeving? In de handreiking wordt hier op ingegaan
Gevolgen van slechte aanpak
In de handreiking wordt ingegaan op wat de gevolgen kunnen zijn als geen adequate aanpak wordt uitgevoerd. Denk hierbij aan klachtensituaties, beperking van nieuwe ontwikkelingen in de buurt van bronnen.

Handreiking voor initiatiefnemers
In de handreiking komt een beknopte uitleg voor initiatiefnemers waarin is aangegeven waarop gelet moet worden bij ontwikkeling van potentiële lichthinderbronnen. Door vooraf aan te geven welke eisen de gemeente stelt, kunnen o.a. kosten bespaard worden.

Ter kennisgeving

De gemeente Uden beschikt over een beleid openbare verlichting die is te vinden op de website http://www.uden.nl. Philip Sonke heeft het beleidsplan openbare verlichting van de gemeente Veghel gemaild. Dit beleid is op te vragen bij Stefan Hermsen of Philip Sonke. Het is te groot om iedereen toe te mailen. In beide beleidsstukken wordt ook ingegaan aspecten van lichthinder en te raadplegen voor het opstellen van de lichthinderhandreiking.

Het NOC NSF en ook het NSVV heeft aanbevelingen voor lichtniveaus op sportvelden opgesteld die kunnen worden toegepast voor verschillende buitensporten.

Er is diverse (deels gratis) lichtberekeningssoftware te krijgen. Voorbeelden zijn:
Lichtberekeningsprogramma Plesir Reality Lite is een gebruiksvriendelijke softwarepakket voor het berekenen van buitenverlichting Wij stellen het lichtberekeningsprogramma Plesir Reality Lite graag kosteloos aan onze relaties ter beschikking. In dit programma zijn alléén armaturen van Indal opgenomen. http://www.indal.nl

Lichtberekeningsprogramma Dialux is gratis te downloaden en te gebruiken. In het programma kunnen verschillende aanbieders van armaturen en lampen worden gekozen. http://www.dial.de

Planning

Het verslag wordt rondgemaild voor commentaar en ter informatie. Na de zomer wordt de hand gelegd aan de eerste versie van de handreiking. Eind september of begin oktober wordt deze versie voorgelegd aan de werkgroep.

Vervolg

Na het opstellen van de handreiking aanpak lichthinder kunnen gemeenten op individueel niveau besluiten beleid op te stellen. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de uitrol van de handreiking. Op de website van het RMB zal de handreiking beschikbaar zijn.

Gemeenten die graag een inventarisatie van knelpunten willen uitvoeren, kunnen contact opnemen met het RMB. Het RMB heeft een aanpak ontwikkeld om deze knelpunten in beeld te krijgen, waarbij tegelijk gemeentemedewerkers mee kunnen lopen om gevoel bij de materie te krijgen.

Afsluiting
Aanwezigen worden bedankt voor hun aanwezigheid en bijdrage. Het verslag zal worden rondgemaild.