Op maandagavond 29 november, vond er een interessante bijeenkomst over het thema ‘lichthinder’ plaats. De effecten van dit thema werden besproken door de consultants van bureau Lichtconsult.nl en vervolgens werd er door twee groepen gewerkt aan de regionale visie op lichthinder. De avond werd afgesloten met een interessante tour door de Sterrenwacht.
Toepasselijke locatie
Qua locatie is er naar een plek gezocht die aansloot bij het thema, en is er gekozen voor het toepasselijke ‘Sterrenwacht Halley’ te Heesch/Vinkel. Een ambitieuze rit gezien de omstandigheden, maar de gevaarlijke capriolen op onverharde, onverlichte wegen werden meer dan beloond. Ondanks de winterse omstandigheden was het (bijna) iedereen gelukt om op tijd te zijn.
Presentaties Lichtconsult
Na de introductie van Stefan Hermsen werden de deelnemers meegenomen in de presentatie van Lichtconsult; een lichttechnisch bureau dat gespecialiseerd is in lichttechniek en lichthinder. Johan G. Smits van Lichtconsult gaf een boeiende presentatie over het thema Lichthinder. Vanuit zijn jarenlange kennis en expertise gaf hij inzicht in het ontstaan van lichthinder, de gevolgen en de eventuele oplossingen voor het probleem. Hij wees ons op de richtlijnen van de NSVV. Deel 1 bevat algemene richtlijnen en richtlijnen voor sportvelden voor wat aanvaardbare niveaus zijn bij omwonenden. Deel 2 handelt over terreinverlichting, deel 3 over aanstraling van gebouwen en objecten en deel 4 gaat over reclameverlichting. Op dit moment wordt hard gewerkt aan deel 5, openbare verlichting. Met name de verticale verlichtingssterkte en de puntwaarde (lichtsterkte) zijn te beoordelen grootheden ter bepaling van hinder.
In de presentatie werden enkele voorbeelden van situaties geschetst waarin het gebruikte licht zowel als wenselijk als onwenselijk te beschouwen is. De bottom line zat ‘m vooral in de communicatiepoot van lichttrajecten; hij gaf dan ook als advies aan de gemeenten mee om partijen zo vroeg mogelijk te informeren over de randvoorwaarden van een plan om lichthinder te voorkomen en initiatiefnemers niet alleen een verlichtingsplan te laten aanleveren maar ook een lichthinderplan.
Na de presentatie van Johan, ging zijn zoon Koen Smits verder in op het onderwerp ‘Ledverlichting in de openbare ruimte’. Hij vertelde over de verschillen tussen mesopisch, fotopisch en scotopisch zicht en gaf aan dat met het afstemmen van de lichtkleur op het menselijk zicht, met lage lichtniveaus (lux) veel zicht te bereiken is. Als kanttekening voegde hij nog wel toe dat rekening gehouden dient te worden met het vergelen van de lens naarmate de mens ouder wordt. Daarmee verandert ook de kleurgevoeligheid. Daarnaast heeft elke diersoort zijn eigen kleurgevoeligheid en zal dan van een toepassing meer of minder hinder ondervinden. In de praktijk worden al groene lampen van Innolumis toegepast. Bij het ontwerp dient dan wel rekening gehouden te worden met harde licht/donker overgangen met conventionele straatverlichting.
Tweede aandachtspunt die Koen aanhaalde was de levensduur van led-verlichting. Naarmate een ledlamp ouder wordt, wordt de lichtopbrengst minder. Dit kan gecompenseerd worden door bijvoorbeeld meer vermogen aan de lamp te geven zodat de kwaliteit gelijk blijft. Een goede maat om lampen te kunnen vergelijken is het aantal lumen per Watt. Hij gaf de volgende voorbeelden:
· ledlamp: 60-70 lm/W
· CLFi (campactlamp): 60-70 lm/W
· TL5/TL8: 80-90 lm/W
· CPO-TW (master white): 90 lm/W
· SOX (lage druk natrium): 120 lm/W
Leds zijn niet per definitie duurzaam en dienen ontworpen te worden met een koellichaam of -medium.
Tot slot gaf hij nog een checklist om de toepassing van ledverlichting te vergelijken met andere methoden:
· bepaal het aantal lumen/Watt
· bepaal de levensduur bij 10% uitval
· vergelijk de kleurweergave index (CRI) met die van CFLi of CPO lampen
· bepaal of de kleurtemperatuur overeen komt met de gewenste temperatuur
· laat een lichtplan opstellen
Regionale lichtvisie
Vervolgens werd er door twee groepen gewerkt aan de regionale visie op lichthinder. Met de uitkomsten van deze brainstorm kunnen er concrete plannen worden opgesteld om het probleem effectief aan te pakken binnen de RMB-regio. De uitkomsten van deze brainstorm zullen in het eerstvolgende RMBericht kenbaar worden gemaakt.
De bijeenkomst werd afgesloten met een interessante rondleiding door de Sterrenwacht. Vrijwilliger Ferry Bever van Sterrenwacht Halley vertelde zo enthousiast over de verschillende planeten, melkwegen en het ISS station, dat het ongemerkt al bijna middernacht was...een mooie afsluiting van een boeiende avond!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten